🔸نگاهی به زندگی و آثار "پژمان بختیاری" شاعر بزرگ معاصر، محقق و مترجم

💟 حسین پژمان بختیاری در سال 1279 خورشیدی در تهران بدنیا آمد اما همچنانکه خود پژمان نوشته بود، زادگاه اصلی و سرزمین پدری «دشتک بختیاری» در استان چهارمحال بختیاری است که در کنار سرچشمه های اصلی رود "کارون" و در دامنه کوهساران بلند بختیاری نزدیک به "زردکوه" قرار دارد.

💟 پدرش علیمرادخان میرپنچ از سلسله خوانین بختیاری و از سرداران مشروطه بود که در "دشتک" سکونت داشت و در دوره مظفرالدین شاه برای تصدی مناصب نظامی به تهران رفت و از سوی شاه صاحب عنوان میرپنج(یا سرتیپ) گردید. پدر پژمان در نهضت مشروطیت نیز همراه خواهرزاده خود، علیقلی خان "سردار اسعد" (از رهبران بزرگ مشروطه) در فتح تهران مشارکت داشت.

💟 مادر پژمان ژاله قائم مقامی (از نوادگان قائم مقام فراهانی وزیر مشهور دوره قاجاریه) و از شاعران برجسته آن دوران به شمار می رفت که اشعار او در دفاع از حقوق زنان معروف است.

زندگانی پدر و مادر پژمان به دلیل اختلافات و فاصله سنی به جدایی کشیده شد جدایی پدر و مادر زندگانی تلخی را برای پژمان رقم زد و باعث شد که بیشتر عمرش در آوارگی و سختی فراوان بسر ببرد

💟 پژمان نخستین بار در دشتک به مکتبخانه رفت و در محضر "ملاعلی بنده" بهرامی خواندن و نوشتن آموخت. پژمان در خاطرات زیبای خود به آن دوران پرداخته و زندگی در دامان کوهساران بختیاری و طبیعت زیبا و شورانگیز دشتک را الهام بخش زندگی شاعرانه خود می داند در دشتک علاوه بر تحصیل علم، فنون رزم و سوارکاری را نیز فرا می گیرد. سپس تحصیلات خود را در تهران در مدرسه فرانسوی «سَن لویی» ادامه داد.

💟 بعدها با مطالعه و تحقیق راه کمال را در علم و ادب طی نمود.
با شاعران و ادیبان بزرگ معاصر، همچون: «ملک الشعرا بهار، ایرج میرزا، نیما یوشیج، استاد فروزانفر، استاد همایی، رهی معیری، امیری فیروزکوهی، استاد شهریار، اخوان ثالث و…» معاشرت طولانی داشت و با دانش اندوزی و مطالعات فراوان و تسلط کم نظیر در شعر و ادب، از اساتید و صاحب نظران بزرگ زمانه گردید و آثار گرانسنگی برجای گذاشت.

💟 پژمان به زبان های فرانسه و عربی تسلط داشت و آثار زیادی را از زبان فرانسه به فارسی ترجمه و منتشر کرد. همچنین در زمینه تاریخ و فرهنگ ایرانزمین و بختیاری نیز تحقیقات فراوان نمود.

وی در طول عمر خویش بالغ بر چهل اثر تالیف، تصحیح و یا ترجمه نمود و بیش از هفتاد مقاله یا اثر ادبی در نشریات معتبر آن دوران (از ۱۳۰۵تا ۱۳۵۳) به چاپ رسانید. البته برخی از آثار وی هنوز منتشر نشده است. بعدها دیوان اشعار و برخی آثارش منتشر گردید.

💟 پژمان بختیاری در انواع شعر و در قالب های مختلف ادبی، به ویژه در غزل سرایی دستی توانا داشت و سروده های نغز و زیبائی به یادگار گذاشت. پژمان شاعری پیشرو بود و بنابر دیدگاه صاحبنظران ادب ایران، پژمان از پیشگامان تحول در شعر دوران معاصر بود

💟 پژمان شاعری رنج کشیده و خودساخته بود و همواره ارزش های معنوی و اخلاقی را می ستود. پژمان بختیاری از ارادتمندان مولای متقیان علی (ع) به شمار می رفت و سروده های دل انگیزی در وصف او و خاندان بزرگوارش دارد.

💟 از سوی دیگر، همچنان که از اشعارش پیداست میهن پرستی پرشور و آزادی خواهی بلند نظر بود که همواره به سربلندی، استقلال و آزادی ایران می اندیشید.

به مردم و میهن خویش عشق می ورزید و این موضوع در اشعار وی بویژه در شعر معروف وی با نام «مهر ایران زمین» (که سال۱۳۲۰ زمان اشغال ایران توسط متفقین سروده بود)، آشکار است:
اگر ایران به جز ویران سرا نیست
من این ویران سرا را دوست دارم
اگر تاریخ ما افسانه رنگ است
من این افسانه ها را دوست دارم
نوای نای ما گر جانگداز است
من این نای و نوا را دوست دارم...

💟 پژمان به سرزمین بختیاری و دیار پدری خود عشق و علاقه فراوان داشت آثاری در خصوص تاریخ و فرهنگ بختیاری داشته و اشعاری نیز به گویش بختیاری سروده است و شعری معروف و حماسی با نام "بختیاری" که در سال 1321 در دشتک سروده:
گر ایران زمین بختیاری نداشت
بر آنم که از بخت یاری نداشت...

💟 سرانجام پژمان بختیاری در "سوم آذرماه" سال 1353 هـ.ش. در تهران درگذشت. او را در قبرستان بهشت زهرا (قطعه قدیمی ۸) به خاک سپردند.
تا رهرو عدم شد جسم شکسته ما
آسایشی عجب یافت اندام خسته ما

منبع کناب زندگی و اشعار پژمان بختیاری با پژوهش رضا بهرامی دشتکی..
⚛⚛⚛

‏کانال پژوهشکده قوم بختیاری
https://telegram.me/pajuheshkadeh